- DUDAK DAMAK YARIKLARI VE DİL KONUŞMA TERAPİSİ

DUDAK DAMAK YARIKLARI VE DİL KONUŞMA TERAPİSİ

Dudak damak yarıkları; hamileliğin 10. haftasına kadar bu yapıları oluşturan dokuların tam birleşmemesi sebebi ile bu dokuların açık kalması ile oluşur. Bebek bu anomali ile doğar.

Yarık; dudak, diş yuvası, sert damak, yumuşak damak ve küçük dilde bulunabilir. Tek veya çift taraflı; komplet veya inkomplet olabilir. Damak yarığı bazen mukozal yapının altında gizli kalabilir. Sadece dudakta, sadece damakta veya her ikisinde birden görülebilir.

Dudak damak yarıkları sık sık genetik ve kroniyofasiyal sendromlarla ilişkili olarak karşımıza çıkar. Velokardiyofasiyal sendrom, Pierre Robin sekansı, Stickler sendromu, Van der Woude sendromu, Treacher-Collins sendromu, kraniyofasiyal mikrosomi ve neonatal yoksunluk sendromu dudak damak yarıklarının görülebildiği sendromlardandır. Bazı dudak damak yarıkları ise herhangi bir sendrom veya başka bir anomaliye bağlı olmaksızın meydana gelmektedir.

Dudak damak yarığı olan kişilerin konuşma ve rezonans özelliklerinde görülen problemler iki gruba ayrılabilir. Bunlardan ilki zorunlu hatalardır. Zorunlu hatalar anatomik ve fizyolojik yapılardaki yetersizlik ve farklılıklardan kaynaklanır. Bu problemler cerrahi müdahale gerektirir. İkinci grup problem ise telafi edici hatalardır. Bu hatalar yanlış öğrenmeden kaynaklanır. Telafi edici hatalar dil ve konuşma terapisi gerektirir.

Dil ve konuşma terapistleri dudak damak yarığı olan bireyleri tanılama, değerlendirme, terapi, takip ve yönlendirmede merkezi bir rol oynamaktadır.

Dil ve konuşma terapistleri dudak damak yarığını tanılar, türünü ve diğer özelliklerini inceler, detaylı değerlendirmesini yapar. Dudak damak yarığı olan bireyin takibini yapar; dil konuşma gelişimine etkisini göz önünde bulundurarak cerrahi ve ortodontik müdahale kararlarında danışmanlık sağlar. Doğumdan sonra aileye emzirme ve beslenme eğitimi verir, genetik altyapısının olma ihtimaline karşı aileyi genetik değerlendirmeye yönlendirebilir. Bebeğin ilk yaşlarında dil konuşma becerilerinin desteklenmesi için danışmanlık sağlar. Daha sonraki yaşlarda gerekirse çocuk ile sesletim terapisi yürütür. Gerekli durumlarda çocuğu kulak burun boğaz, plastik rekonstrüktif ve esetik cerrahi,  psikiyatri, nöroloji, çocuk, diş, ortodonti hekimine, odyolog veya psikoloğa yönlendir. Aile, hekim, eğitimciler ile iletişim ve işbirliği içinde çalışır.

Uzm. DKT Ayşe Nemutlu